Akademik başarıyı etkileyen faktörler uzun yıllardır incelenmektedir. Araştırmalar, akademik başarının bilişsel özelliklerin yanı sıra psikolojik ve sosyal faktörlere de bağlı olduğunu göstermektedir. Akademik başarı aynı zamanda çeşitli uluslararası ölçümlere de konu olmaktadır ve dünyanın çok sayıda ülkesinde yaşayan, 15 yaş grubu öğrencilerin değerlendirildiği Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) akademik başarıyı etkileyen psikososyal faktörlere ilişkin zengin bulgular sunmaktadır. Bu çalışmada, PISA 2018’e Türkiye’den katılan öğrencilerin 13 psikososyal faktördeki durumları incelenmiş ve bu faktörlerin akademik başarıya etkisi değerlendirilmiştir. Öncelikle bağımsız değişkenler ve başarı gruplarına dair betimleyici istatistikler sunulmuş, ardından farklılıkların anlamlılığı ve açıklayıcı ilişkiler analiz edilmiştir. Yapılan regresyon analizine göre, seçilen psikososyal faktörlerden hayatın anlamı, başarısızlık korkusu ve iş birlikçi okul ortamının akademik başarı üzerinde anlamlı etkisi bulunmadığından modellere dâhil edilmemiştir. Kalan 10 faktörün akademik başarının %10,7’sini açıkladığı belirlenmiştir. Bulgular alan yazını ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
PISA 2018, akademik başarı, psikososyal faktörler, PISA Türkiye sonuçları.