İlk folklor çalışmalarında genellikle metin merkezli Tarihî-Coğrafi Fin Kuramı kullanılmıştır. Bu kuram aracılığıyla; folklor ürünlerinin yapı, konu ve motiflerinden hareketle varyantlarının incelendiği bilinmektedir. Tarihî-Coğrafi Fin Kuramı’nın devamı ve tamamlayıcısı olarak ortaya çıkan kuram ise Mit-Ritüel Kuramı’dır. Bu kuram, folklorun ritüeller ve mitolojiyle bağlantısını tespit etmeye çalışmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada ilk önce Mit-Ritüel Kuramı’nın halk bilimi çalışmalarındaki yeri ve önemi üzerinde durulmuş, ardından bu kuram çerçevesinde Türk kültüründe “Al, Saçı, Eşik ve Ateş” ile ilgili inançlar incelenmiştir. Bu inançların her birinin ritüel ve mitlerle ilişkili olduğu, Al’ın mitolojideki kötü ruhun saçlısı olan Albıs’a dayandığı, saçının Tanrı veya kutsal ruh olarak düşünülen varlıklara saygı amaçlı olduğu, eşiğin koruyucu bir ruha dayandığı, ateşin ise kurtuluş ve kötülüklerden arınma temelli olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla, Mit-Ritüel Kuramı’nın folklor çalışmalarında kullanılmasının folklorun birlik ve beraberliği sağlama yönünü ön plana çıkaracağı, kültürel kimliğin belirlenmesi ve aidiyet duygusunun güçlenmesi için bu kuramın kullanılması gerektiği tespit edilmiştir.
Mit-Ritüel Kuramı, Al, saçı, eşik, ateş.