Türkiye Türkçesinin gerek üst dilinde gerekse ağızlarında kökeni Arapça olan pek çok kelimeye rastlamak mümkündür. Arapça kökenli kelimelerin yoğun olarak kullanıldığı ağızlardan biri de Erzurum ağzıdır. Günümüzde Erzurum ağzında varlığını devam ettiren bu kelimelerden bazılarının alıntı yapıldığı dildeki anlamıyla benzer anlamda kullanıldığı, büyük bir bölümünün ise kaynak dildeki anlamından uzaklaşıp anlam kaymasına uğradığı ve ağzın ses özelliklerine göre telaffuz edildiği görülür. Ülkemizde özellikle Türkçe ile Arapça arasında kelime alışverişi ve alıntı kelimeler üzerine pek çok bilimsel çalışma yapıldığı görülürken ağızlarda Arapça kökenli kelimeler üzerine yapılan çalışmaların yetersizliği dikkat çekmektedir. Bundan dolayı Erzurum ağzında ciddi bir yekûn teşkil eden Arapça kökenli kelimelerin ele alınma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Erzurum ağzında yaygın olarak kullanılan çoğunluğu anlam kaymasına uğramış Arapça kökenli kelimeler, kelime analizi yöntemiyle incelenmiş ve söz konusu bu sözcüklerin kelime türleri açısından nasıl kullanıldığının ve nasıl telaffuz edildiğinin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Türkçe, Erzurum ağzı, Arapça kökenli kelimeler, anlam kayması.

Many words of Arabic origin are found in both standard Turkish and its regional dialects. The Erzurum dialect, in particular, exhibits a high concentration of such words. Among these, some retain meanings similar to those in Arabic, while a significant number have undergone semantic shift and are pronounced according to the dialect’s phonological patterns. Although numerous studies have explored lexical borrowing between Turkish and Arabic, research specifically focusing on Arabic-derived words in regional dialects remains limited. This study addresses this gap by examining the Arabic-origin words commonly used in the Erzurum dialect, most of which have experienced meaning changes. Employing a lexical analysis approach, the research investigates the grammatical categories of these words and how they are pronounced within the dialect, thereby providing a comprehensive account of their current usage and linguistic adaptation in Erzurum Turkish.

Turkish, Erzurum dialect, Arabic origin words, meaning shift.