THE LIVING HUMAN TREASURE IN CONTEXT OF MASTER MODEL IN BARTIN AHMET GÜLDÜR
Abstract
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra küreselleşme ve popüler kültür karşısında yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kültürleri korumak, onları gelecek nesillere aktarmak ve yaşatmak için bir dizi önlem alıp program geliştirdi. 1989 yılındaki tavsiye kararı doğrultusunda Güney Kore’nin usta insanlara dikkat çekmesiyle yaşayan insan hazineleri sistemi ortaya çıktı. Usta kişi ifadesi somut olmayan kültürel miras unsurlarını yaratan, bilgi ve becerisi yüksek insanları tanımlamaktadır. Böylelikle somut olmayan kültürel mirasın üreticisi olan usta kişiler merkeze alınarak korundu. Türkiye’de 2008 yılından günümüze âşık, karagöz, çini, keçe, kispet gibi çeşitli geleneksel meslek ve sanat dallarından yetkinliği ispatlanmış otuz kişi Yaşayan İnsan Hazinesi Ulusal Listesi’ne girmiştir. Bartın’da ağaç maket ev yapımı sanatını icra eden Ahmet Güldür, mesleğini yaklaşık yirmi yıldır sürdürmektedir. Geleneksel bilgi ve tecrübesini çıraklarına aktarmaktadır. Maket evleriyle kent belleğinin korunması ve aktarılmasına da katkı sunmaktadır. Bu makalede Bartın’da ağaç maket ustası Ahmet Güldür’ün hayatı ve sanatı yaşayan insan hazineleri bağlamında değerlendirilmiş ve ulusal envantere girmesi için bütün şartları sağladığı tespit edilmiştir.
Keywords
Yaşayan insan hazinesi, geleneksel meslek, maket yapımı, Ahmet Güldür.