ENTERING THE “CAVE” WITH ASAF HALET CELEBI AND KAZAKH POET SVETKALI NURCAN

Abstract

Ortak bilinç dışının ürünü olan ve farklı coğrafyalarda birbirlerine benzer şekilde ortaya çıkan arketipler edebî anlatılarda sembol ve metaforlarla somutlaşır. Buna bağlı olarak farklı zaman ve mekânlarda arasında tarih, kültür ve inanç bağı olan toplumların edebî eserlerine yönelik karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları vasıtasıyla bu sembollere yüklenen anlamlara bakıldığında insanlığın ortak meselelerinin sanatçılar tarafından nasıl ele alındığını karşılaştırmak mümkündür. Jung’un “yeniden doğuş” arketipi bağlamında önemli sembollerden biri olan mağara metaforu da mitlerden kutsal kitaplara, felsefeden psikolojiye kadar çeşitli disiplinlerde işlenmiş ve edebiyatta geniş bir çağrışım alanı bulmuştur. Bu çalışmada Asaf Halet Çelebi ile Svetkali Nurcan’ın şiirleri mağara metaforu etrafında karşılaştırmalı olarak incelenmiş, her iki şairin de mağara simgesinin arka planında yatan düşünce, inanç ve kültür sistemleri açıklanmıştır. Bu çalışma imgelem dünyasını ve beslendikleri kaynakları ortaya koyması bakımından Türkiye ve Kazakistan edebiyatlarına ilişkin karşılaştırmalı edebiyat çalışması yapacaklara katkı sunacaktır.



Keywords

Asaf Halet Çelebi, Svetkali Nurcan, Jung, Arketips, Kehf suresi, Yedi uyurlar, Dede Korkut.


Kaynakça