THOUGHTS OF TURKISH WRITERS FROM MACEDONIA AND KOSOVO ABOUT ATATÜRK

Abstract

Atatürk'ün gerçekleştirdiği reformlar ve ortaya koyduğu yenilikçi fikirler, sadece Türkiye'de değil, aynı zamanda Balkanlar'daki Türk topluluklarında da büyük yankı uyandırmıştır. "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin iç ve dış politikasını şekillendirirken Balkan coğrafyasındaki Türk topluluklarını derinden etkilemiştir. Atatürk'ün ideolojik temelleri, pratik ve uygulanabilir bilimsel yöntemlere dayandığı için, bu ilkelerin sosyalist bir devlet yapısı içinde bulunan Makedonya ve Kosova gibi bölgelerde de benimsenmesi kolaylaşmıştır. Makedonya ve Kosova'daki Türk aydınları, Atatürk'ün ideallerini ve reformlarını yayma konusunda büyük bir çaba göstermiştir. Eserlerinde Atatürk'ün fikirlerini ve inkılaplarını vurgulayıp onun mirasını canlı tutarak bölgedeki Türk topluluklarının çağdaşlaşmasına katkıda bulunmuşlardır. Atatürk'ün eğitim ve kültür alanındaki reformları, Makedonya ve Kosova Türklerinin eğitim seviyelerini ve kültürel bilinçlerini artırmıştır. Beş yüz yıllık Osmanlı hâkimiyetinin ardından imparatorluğun asli unsuru olarak Türkler, Balkan Savaşları’ndan sonra bölgenin anavatandan kopuşuyla öz güvenlerini büyük oranda yitirmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasıyla birlikte Balkanlar’da Türk olarak kalmak zorlaşmıştır. Kurtuluş Savaşı’nı başlatarak yeni Türk devletini kuran Atatürk, bölgedeki Türkler için yeni bir umut olmuştur. Böylece Atatürk’ün bağımsızlık mücadelesi ve Türklerin modernleşmesi için yaptıkları Kosova ve Makedonya Türkleri açısından daha da anlam kazanmıştır. Türk kimliğinin ve kültürünün bölgede devam etmesinde onun doğrudan ve dolaylı etkisinden bahsetmek mümkündür. Bu çalışmada, özellikle Makedonya ve Kosova'daki Türk aydınlarının Atatürk'e ve onun ideallerine bakış açısı ele alınmaktadır. Türk aydınlarının bütününe yakınının yazdığı, bölgenin en önemli kültür-sanat dergisi olan Sesler’in ve diğer kaynakların içerik analizine dayanan çalışmada esas olarak Atatürk hakkında yazılan nesirler üzerine yoğunlaşılmıştır. Ancak anlam ve söyleyiş açısından güçlü olan bazı manzumelere de yer verilmiştir.



Keywords

Atatürk, Balkanlar, Makedonya, Kosova.


Kaynakça