YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ÂṢÎ VE CÜHÛD-NÂME’Sİ
(SHAMS-I ASI OF YASAWI AND HIS STORY OF CÜHŪD-NĀME
)
|
Author
|
:
Hüseyin KABA
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/3
|
|
Page |
:
1041-1062
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5546
|
Özet
Bu makalede; Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te bulunan Ebu Reyhan El-Biruni Yazma Eserler Kütüphanesi, Hamid Süleyman Fondu 415-VIII, 1322 numaralarda kayıtlı Arap harfleriyle yazılmış mecmualarda yer alan Şems-i Âsî’ye ait Cühûd-nâme adlı iki metin ve mülkiyeti şahsımıza ait, sonu eksik olan bir Cühûd-nâme metni ele alınmıştır. Metin transkripsiyon alfabesiyle yazılıp edisyon kritiği yapılmıştır.
Çağatay Türkçesi özellikleri gösteren metnin ses bilgisi ve şekil bilgisi özellikleri kısaca ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde yapılan incelemeler sonucunda elde edilen veriler ortaya konulmuş ve yeni araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Çalışmamız neticesinde Şemseddîn Özkendî ve Şems-i Âsî’nin aynı kişi olduğu netlik kazanmış olup bilinen beş eserine Mahşer-nâme ve Vefât-nâme-i Ḥażret-i Bibi Fâṭıma Ḫatun adlarıyla iki adet yeni eser eklenmiştir. Çalışmanın sonuna ise yazmanın tıpkıbasımı eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Şems-i Âsî, Şemseddîn Özkendî, Kudeknâme, Yesevilik, Kul Süleyman, Çağatay Türkçesi.
Abstract
In this article, two texts named Cühûd-nâme and their property belonging to Şems-i Âsî included in the journals written in Arabic letters registered in Abu Reyhan El Biruni Manuscripts Library Hamid Süleyman Fondu 415-VIII, 1322 in Tashkent, the capital of Uzbekistan, are presented to us. In this study, a Cühûd-nâme text, which has an incomplete ending, is discussed. The text was written in transcription alphabet and the edition was criticised.
The phonetic and morphological features of the text, which shows the Chagatai Turkish features, have been tried to be revealed briefly. In the conclusion part, the data obtained as a result of the examinations were presented and various suggestions were made to new researchers. As a result of our study, it has become clear that Şemseddįn Özkendî and Şems-i Âsî are the same person, and two new works, named Mahşer-nâme and Vefat-nâme-i Hazrat-i Bibi Fatima, have been added to his five known works. A facsimile of the manuscript has been added at the end of the study.
Keywords
Shams-i Âsî, Shamsaddin Özkendî, Kudakname, The Yasawi Order, Kul Süleyman, Chagatai Turkish.