KIRGIZ TÜRKÇESİ VE TÜRKİYE TÜRKÇESİ ARASINDAKİ YALANCI EŞDEĞERLER
(PSEUDO-EQUIVALENTS BETWEEN KYRGYZ TURKISH AND TURKISH
)
|
Author
|
:
Mayramgül DIYKANBAYEVA
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
6/4
|
|
Page |
:
2256-2271
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4045
|
Özet
Bir dilin farklı kollarının zamanla değişmesi, birbirinden farklılaşması doğal bir süreçtir. Bu değişiklikler sonradan lehçeler arasında anlaşmayı zorlaştırmış veya yanlış anlamalara yol açmıştır. Bu durum özellikle yalancı eş değerlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kırgız Türkçesinde “tuzak sözdör” veya “til aralık omonimder” olarak adlandırılan yalancı eş değerler Türkiye’de Türk lehçeleri alanında yapılan çalışmalarda en çok ele alınan konular arasında yer almaktadır.
Akraba dillerdeki benzerlik aslında aktarmayı ve anlamayı kolaylaştırır gibi görünse de, aksine aktaranı ve okuru her zaman yanılgıya düşürmektedir. Cümlede sadece bir kelimenin yanlış aktarılması cümlenin tamamında anlam kaymasına yol açmaktadır.
Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesine uzak olan lehçelerden biridir. Kırgız Türkçesinden bir eseri aktarmak veya bir Kırgız’ı iyi anlamak için yalancı eşdeğer kelimelerin iyi bilinmesi gerekir. Biz bu çalışmamızda günümüze kadar aktardığımız metinlerden (kitap, roman, hikâye) tespit ettiğimiz yalancı eşdeğer kelimeleri Fiiller ve İsimler olmak üzere iki başlık şeklinde vermeyi uygun bulduk. Bu bağlamda ele aldığımız bu konunun az da olsa boşluğu dolduracağını ummaktayız.
Anahtar Kelimeler
Kırgız Türkçesi, yalancı eşdeğerler, aktarma sorunları.
Abstract
It is a natural process for a language to experience a change in time through its different branches and that they differ from each other. These changes later made it difficult to create a communication between dialects or caused misunderstandings. This situation especially caused pseudo-equivalents to appear. Pseudo-equivalents in Kyrgyz Turkish called “tuzak sözdör” or “til aralık omonimder” are the topics which have been mostly discussed in the studies about Turkish dialects in Turkey.
Similarities in cognate languages seem to make transferring and understanding easy, however it may confuse the reader or the one who transfers. Transferring only one word in the sentence may cause a semantic shift. Kyrgyz Turkish is one of the dialects which is not similar to Turkish. Translating a work from Kyrgyz Turkish or understanding well a Kyrgyz person requires well acquaintance of pseudo-equivalents. In this study, we preferred to categorize the pseudo-equivalents ascertained in the texts (books, novels, stories) transferred until today under two titles as Verbs and Nouns. In this respect, we hope that this study will be meeting the expectations about the related studies.
Keywords
Kyrgyz Turkish, pseudo-equivalents, problems of transferring.