KİTÂBU GÜLİSTÂN Bİ'T-TÜRKȊ'DE GEÇEN DEYİMLER ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR TASNİF DENEMESİ I
(A CONCEPTUAL CLASSIFICATION ESSAY ON IDIOMS WHICH CONTAIN IN KİTÂBU GÜLİSTÂN Bİ'T-TÜRKȊ I
)
|
Author
|
:
Yaşar TOKAY
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2016
|
|
Number |
:
5/4
|
|
Page |
:
1561-1592
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.1755
|
Özet
Türk dili tarihinin yazılı dönemlerinden itibaren her devrinde deyimlerin ve kalıplaşmış ifadelerin sıkça kullanıldığı görülür. Günümüzde tarihî Türk yazı dillerinin tam bir deyimler sözlüğü olmasa da Eski Türk Yazıtları, Kutadgu Bilig gibi metinler üzerine yapılan çalışmalarda da Türkçenin deyim varlığının ne kadar geniş ve farklı anlatım tarzları ortaya koyduğu tespit edilmiştir. Tarihî Türkçenin önemli eserlerinden biri olan Kitābu Gülistān bi't-Türkì (bundan sonra Gülistan Tercümesi) de deyim varlığı noktasında dikkat çekilmesi gereken bir eserdir. Bu makalede, Memlük Kıpçak Türkçesinin elimizdeki tek edebî eseri olan Gülistan Tercümesi'nin deyim varlığı ortaya konularak, bu deyimler kavramsal olarak tasnif edilmeye çalışılmıştır. Eserde tespit edilen 340 deyim, 48 başlık altında sınıflandırılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kavramsal tasnif, Memlük Kıpçak Türkçesi, Kitabu Gülistān bi't-Türkî, deyimler.
Abstract
Since the writing of each transfer period in the history of Turkish language phrases and formulaic expressions are used frequently observed. Today, the historical Turkish writing a full statement on the language dictionary although such as the Old Turkic Inscriptions, Kutadgu Bilig, have been found to demonstrate how large and different narrative style of Turkish statement entity. About the essays, Kitābu Gülistān bi't-Türkì, which one of the most important texts. In this article, Mamluk Kipchak Turkish literary works of our only statement that clarifies the existence of the Kitābu Gülistān bi't-Türkì, this statement has been attempted to be classified as conceptual. 340 idioms which contain in Kitābu Gülistān bi't-Türkì, were identified in the work statement is classified under 48 headings.
Keywords
Conceptual Classification, Mamluk Kıpchak Turkish, Kitabu Gülistān bi't-Türkî, idioms.