Özet
ESKİ UYGUR HUKUK VESİKALARINDA AD + (YARDIMCI) FİİLDEN OLUŞAN BİRLEŞİK FİİLLER
Ötüken’de kurulan Ötüken Uygur Kağanlığı’nın yıkılmasından sonra farklı bölgelere göç etmek zorunda kalan Uygurlar Koço, Beş Balık ve Turfan bölgesinde Turfan Uygur Devleti’ni kurmuştur. Barışçıl bir siyaset izlenmesiyle bu bölgede yaşayan Uygurlar tarım, ticaret, edebiyat, eğitim, hukuk vb. alanlarında o dönemin en ileri Türk toplumu olmuş ve literatürde “sivil belgeler” olarak adlandırılan birçok belge bırakmıştır. Bu belgelerden Eski Uygur Hukuk Vesikaları o dönemin kültürel özelliklerini yansıtan ve eski Türk dili incelemelerine kaynaklık eden önemli belgelerdir.
Özellikle yeni dinlerin benimsenmesi, ticari ilişkiler ve göçler sebebiyle Eski Uygur Türkçesinde yeni kavramları işaretlemek için morfolojik yönteme, sentaktik / söz dizimsel yönteme ya da ödünçleme yöntemine başvurularak oluşturulmuş birçok kavram işareti bulunmaktadır.
Yapılan birçok çalışmada sentaktik / söz dizimsel yöntemle oluşturulmuş kavram işaretlenmesinin daha az dikkate alındığı göz önünde bulundurularak bu çalışmada anlamlı dil ögelerinden olan ad + (yardımcı) fiille oluşturulmuş birleşik fiillerin Eski Uygur Türkçesiyle yazılmış Eski Uygur Hukuk Vesikaları’ndaki durumu incelenmiştir. Çalışmada doküman incelemesi yöntemi uygulanıp ad + (yardımcı) fiille oluşturulmuş birleşik fiiller örneklerle birlikte dikkatlere sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Eski Uygur Türkçesi, Eski Uygur Hukuk Vesikaları, sentaktik / söz dizimsel yöntemle kavramları işaretleme, birleşik fiil.