Özet
DİJİTAL OKUMA MOTİVASYONU ÖLÇEĞİ (DMÖ): GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Bireyin yaşamı algıladığı becerilerden birisi olan okuma, gelişen olanaklarla birlikte farklı formlara dönüşmektedir. Dijital okuma giderek yaygınlaşmakta geniş kitlelerce ve artan sıklıkla kullanılmaktadır. Okuma sürecini etkileyen değişkenlerden biri olan motivasyonu, dijital okuma sürecinde görmezden gelmek mümkün değildir. Öğrencilerin dijital okuma motivasyonlarını belirlemek, mevcut durum hakkında bilgi edinmek ve öğrencileri dijital okumaya motive edecek etkinlikler tasarlamak için önem taşımaktadır. Bu araştırma ile ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerine yönelik dijital okuma motivasyonu ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, açık uçlu soru formlarıyla aktif olarak dijital okuma yapan 138 dördüncü sınıf öğrencisinin görüşleri alınmıştır. Elde edilen veriler ve alan yazın ışığında 61 yargıdan oluşan madde havuzu oluşturulmuştur. Uzman görüşleriyle madde havuzundan 22 madde çıkarılmış ve 39 maddelik aday ölçekle pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulama, aktif olarak dijital okuma yapan 345 dördüncü sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Yapılan Açımlayıcı Faktör Analizi ile 20 madde ölçekten çıkarılmıştır. Ayrıca ölçeğin “bireysel yararlar”, “içerik” ve “etkileyicilik” şeklinde isimlendirilen 3 alt ölçekten oluştuğu belirlenmiştir. Dijital okuma motivasyonu ölçeğinin son hali 19 maddeden oluşmaktadır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise RMSEA değeri 0.00, CMIN/DF değeri 0.967, CFI = 1.00, NFI = 0.892, GFI = 0.958 olarak hesaplanmıştır. Yapılan Cronbach’s Alpha güvenirlik analizi sonrasında ölçeğin bütününden elde edilen iç tutarlılık katsayısının α=.855 olduğu görülmüştür. Ölçme aracındaki bütün maddeler güvenirliğe katkı sağlamaktadır. Araştırma sonucunda ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin dijital okuma motivasyonlarını ölçmek amacıyla geçerli ve güvenilir bir araç geliştirilmiştir. Ölçeğin alan yazındaki ihtiyacı karşılaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Dijital okuma, motivasyon, ilkokul, ölçek geliştirme.