Özet
YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ AÇISINDAN KÜLTÜR OKURYAZARLIĞI
Bu araştırmanın amacı, C1 seviyesinde ders kitaplarındaki okuma metinleriyle birlikte verilen görsellerden yola çıkılarak mevcut materyalin, öğrenicinin kültür okuryazarlığına katkısını değerlendirmektir. Bunun için metinlerin üstyapısına ait tür, tip, ton görünümleri, metindilbilimsel yöntemle incelenmiş, metinlerdeki kültürel göstergeler tespit edilerek düz anlam, yan anlam bağlamında göstergebilimsel çözümleme yapılmıştır. Bu metinler, Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi (2020) metninde belirtilen C1 okuma yeterlilikleri ve içerdikleri kültür öğelerinin sunumu açısından değerlendirilmiştir. Yabancılara Türkçe Öğretim Programlarında dil seviyelerine (A1-C2) göre standart bir dil, kültür öğretimi programının olmaması, dil öğretim merkezlerinin kendi öğretim programlarını, materyallerini geliştirmeyi zorunlu kılmıştır. Mevcut ders materyallerinin hedef dili, kültürü aktarma başarısı öğretim, öğrenim verimliliğini sağlamamaktadır. Bu araştırmada Yabancılara Türkçe öğretiminde kültür aktarımına öncelik veren üniversitelerde, okutulan “Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe C1 (2021)” adlı ders kitabı incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum araştırması desenine göre yapılandırılmıştır. Veriler göstergebilimsel analizin dikkati çektiği kültürel göstergeleri düz anlam, yan anlam ilişkisiyle, metindilbilimin üstyapısına ait tür, tip ve ton değerlendirmelerine göre tablolaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Metindilbilim, göstergebilim, kültür okuryazarlığı.