Abstract
ORTA ÇAĞ TÜRK BİLİMSEL ÇALIŞMALARINDA ASTRONOMİK ADLARIN SEMANTİK-YAPISAL DEĞİŞİMLERİ
Tarih boyunca, Türk dillerinde gök cisimlerinin adlandırılması farklı şekilde gerçekleştirilmiştir. Farklı dönemlerde ve çeşitli eserlerde yıldızların, takımyıldızların ve gezegenlerin adları, diyalektolojik farklılıklar ve diğer dillerin etkisi altında farklılıklar göstermiştir. Bu farklılıklar aynı dönemlere ait eserlerde de görülmektedir. Bazı dönemlerde edebî ve bilimsel eserlerde astronomik cisimlerin adlarının uyuşmaması, XI-XII. ve XIV-XVI. yüzyıllar arasındaki isimlendirmelerdeki değişiklikler araştırma sırasında dikkatleri üzerine çekti.
Makalede, yıldızların, gezegenlerin ve takımyıldızların Türkçe isimlerinin tarihen sesbilimsel ve sözdizimsel -anlamsal gelişimini inceleniyor. Araştırma sonucunda, ana Türkçeden uzaklaştıkça, Türk dillerindeki ulusal kelimelerde arkaikleşme ve bilimsel üslupların farklı mikroüsluplarında yabancı kelimelerle değiştirme eğiliminin arttığı ortaya çıktı. Bu, özellikle XV. ve XVI. yüzyıllarda Türkçe yazılmış astronomik eserlerde belirgindir.
Keywords
Astronomi, terim, yıldız isimleri, burç isimleri, bilimsel eserler, Türk dilleri, Orta Çağ dönemi.