Özet
TÜRKÇE DERS (5, 6, 7, 8) KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN OKUNABİLİRLİK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ
Okunabilirlik, metinlerin okunabilirlik formülleri aracılığıyla okuyucu düzeylerine yönelik olarak değerlendirilmesidir. Bu çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinler okunabilirlik yönünden incelenmiştir. Sadece düzyazı türündeki okuma parçaları dâhil edilmiştir. Şiir türündeki metinler, sözcük tekrarlarının fazla olması, metin uzunluklarının ve yapılarının farklı olması gibi nedenlerden dolayı verilerin daha doğru hesaplanabilmesi için çalışmaya dâhil edilmemiştir. Farklı okunabilirlik formülleri kullanılarak hece sayıları, kelime sayıları, cümle sayıları, kelime ve cümle uzunlukları değerleri incelenmiştir. Hesaplanan bu değerler, okuma metinlerinin yapısı ve güçlükleri hakkında bilgi vermektedir. Toplamda 100 adet okuma parçası incelenmiştir. Metinler türlerine göre ayrılmıştır ve metinlerin genel olarak “kolay” ve “orta seviye” düzeylerinde olduğu görülmüştür. Bilgi verici metinlerin güçlük seviyelerinin öyküleyici metinlerin güçlük seviyesinden daha fazla olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda metinlerin okunabilirlik bakımından zorluk seviyelerinin sınıf düzeylerine göre belirgin şekilde artmadığı tespit edilmiştir. Yani sınıf seviyeleri arttıkça okuma parçalarının seviyeleri artmamıştır. Bu çalışma ve başka çalışmaların bir arada kullanılmasıyla metinlerin okunabilirliği için daha kesin sonuçlar verebilecek ölçütler geliştirilebilir.
Anahtar Kelimeler
Okunabilirlik, metin, Türkçe ders kitabı, okunabilirlik düzeyi, ders kitabı metinler, metin madenciliği.