Özet
KIRGIZ KÜLTÜRÜNDE “AK” RENGİNİN KAVRAMLAŞMASI VE ANLAM ALANLARI
Bu çalışmada Kırgız Türklerinin ‘ak’ rengine yaşamlarının hangi alanlarında, nasıl manalar yükleyerek kullandıklarına dikkat çekilmiştir. Çalışma; düğün merasimleri, çocuk yürümeye yeni başladığı sıra söylenen deyişler, dualar, oyunlar, ağıtlar, tekerlemeler, bilmeceler, atasözleri ve deyimler, kalıplaşmış sözler, kişi adları, hayvan adları, yer adları, bitki adları olarak sınıflandırılıp, ardından buralarda geçen ‘ak’ kelimeleri bulunup bunların nasıl kullanıldığı ve hangi manalara geldiği açıklanmıştır. Çalışmanın asıl maksadı Kırgız Türklerinde 'ak' renginin nasıl bir karşılık bulduğunu ortaya koymak ve 'ak' isminin bir renk karşılığı olmaktan çıkıp toplum içerisinde çok farklı anlamları karşılayan bir kavram olduğunu ortaya koymaktır. Kırgız Türklerinin sözlü edebiyatı bin yıl öncelerine dayanmaktadır. Bu durum dikkate alındığı zaman 'ak' renginin yeni kavramlar bularak çeşitlenmesi ve yayılması, kabul görüp kalıplaşması uzun bir zaman gerektirmiştir. Bu çalışmada ele alınan kaynakların çoğu çok eski zamanlardan gelmekte olan sözlü edebî ürünlerdir. Yukarıda belirtilen kaynaklar tek tek ele alınarak 'ak'ın büründüğü mana ortaya konulup yorumlanmıştır. Çalışmanın başında Kırgızca açıklamalı sözlükte 'ak' maddesinin açıklamasına yer verilmiştir. Sözlükte 'ak' maddesi açıklanırken ak- fiilinin ve bu fiilden türeyen yapıların açıklaması da verilmiştir fakat bu çalışmada sadece isim olan 'ak' kelimesi ele alındığı için bu açıklamalar alınmamıştır.
Anahtar Kelimeler
Kırgızlar, kültür, ak, renk, anlam.