Özet
BİR YANLIŞ YAZIM tutu’yu, tut EDER; BİR YANLIŞ OKUMA bet’i, bit EDER
Dede Korkut metinlerinin okunma sorunlarından biri yanlış yazılmış olan kelimelerle bir diğeri ise yazılışları aynı okunuşları farklı olan kelimelerle ilgilidir. Her iki durumda da bağlamın kılavuzluğunda ilerlemek metinleri doğru anlamamızı ve metinle ilgili sorunları daha kolay fark edip çözmemizi sağlar. Ayrıca bağlamı anlamaya çalışmak ve bunda ısrar etmek kelimeleri doğru okuyup doğru anlamamız konusunda bizi yönlendirir. Ancak hangi yöntemi izlersek izleyelim yeni okuma teklifleri sunarken unutulmaması gereken nokta yeni teklifimizle ilgili olarak bize yöneltilebilecek soruları tahmin edip bunlara cevap vermiş olmaktır.
Bu makalede ele alınan okunma sorunları yalnızca Dresden nüshasında Öşün Koca Oğlu Segrek Boyundaki “Eski tutuŋ / tonuŋ biti, öksüz oglanuŋ dili acı olur’ şeklinde okunmuş olan atasözü ile ilgilidir. Atasözünde geçen tut / ton ‘dut / giysi’; bit ‘bit’ olarak okunmuş ve anlaşılmış olan iki kelime Teke Dergisi’nin 6/1. sayısında yer alan bir makalede yeniden ele alınarak okunmuş ve değerlendirilmiştir.
Bu makalede ise söz konusu atasözünün okunması ve anlaşılması ile ilgili sorunlar yöntem bakımından yeniden ele alınarak ve eleştirilerek değerlendirilmekte, konu üzerine yeni açıklamalar getirilerek teklifler sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Dede Korkut, bağlam, tut-, tutu, bet; beti acı (ol-), sözi acı (ol-).