Özet
SIDKÎ BABA DİVANI’NDA YER ALAN “DESTÂN-I HÜRRİYET-İ OSMANΔ ADLI ŞİİR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER
Asıl adı Zeynel Abidin olan Sıdkî Baba; 1865 yılında Malatyalı bir ailenin çocuğu olarak Mersin / Tarsus’un Yenice köyünde doğar. Çocuk denecek yaşta Tarsus’tan Kırşehir-Hacı Bektaş’a sonra da şeyhinin izniyle Merzifon’un Harız köyüne gider ve ömrünün sonuna kadar burada yaşar. Çocukluğunda medrese eğitimi de alan Sıdkî Baba’nın Arapça ve Farsça’yı iyi bildiği şiirlerinden anlaşılmaktadır. Gençlik yıllarında Cemaleddin Çelebi’nin kurduğu “Gönüllü Mücahidîn Alayı”nda yüzbaşı rütbesiyle Ruslar’a karşı savaşan Sıdkî Baba, dönüşte imece usulüyle cami, okul ve çeşme yapımında bölge halkına önderlik eder.
Alevi-Bektaşi geleneğinden gelen Sıdkî Baba’nın şiirlerinde Hz. Peygamber, Hz. Ali, Oniki İmam ve ehl-i beyt ile Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli isimlerinden olan Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli, Hüseyin Gazi ve Şeyh Cemaleddin Efendi’ye duyulan sevgi ve saygı önemli bir yer tutmaktadır.
Bu yazıda üzerinde durulacak olan “Destân-ı Hürriyet-i Osmanî” adlı 105 dörtlükten meydana gelen şiir, Sıdkî Baba’nın sosyal ve toplumsal olaylara ne kadar duyarlı olduğunu, aynı zamanda iyi bir gözlem gücüne sahip olduğunu göstermesi açısından dikkate değer bir özelliktedir. Yazıda önce sanatçının hayatı, sanatı ve eserleri üzerinde durulacak; sonra da çalışmaya esas teşkil eden şiirin biçim ve içerik açısından değerlendirilmesi yapılacaktır. İncelemeye esas alınan Destân-ı Hürriyet-i Osmanî adlı şiir, Baki Yaşa Altınok (2013) tarafından yayımlanan Sıdkî Baba Divanı’ndan alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Sıdkî Baba, Divan, Destân-ı Hürriyet-i Osmanî, şiir, hürriyet, eşitlik.