Özet
Örtmece Sözlerin Mantığı: Kazak Türkçesi ile Türkiye Türkçesinde Karşılaştırmalı Model Analizi
Kavramları adlandırma ihtiyacı duyan birey, adlandırdığı olguyu toplumsal ortama taşımada çoğu zaman baskı yemiştir. Tabu kavramı ile açıklanabilecek bu baskı, aslında hem bireysel hem de toplumsal boyutlar taşımaktadır. Toplumsal tabu, yasakçıdır ve kuralcıdır. Tabu sonucunda birey ve toplum iletişimde dil içerisinde başka bir alt dil alanı oluşturmak zorunda kalmıştır. Ortaya çıkan bu dilsel alana örtmece (örtük anlatım) adı verilmiştir. Örtmece (euphemism), dilin sosyo-psikolojik boyutunda yer alır ve aslında bir zenginlik kaynağı olarak kabul edilmelidir.
Bu çalışmada, tabuların baskısı sonucunda ortaya çıkan örtmeceler üzerinde durulacaktır. Milli, yerel, geleneksel ve tarihsel boyutları da olan örtmecenin, oluşum mantığı ve oluşum yolları değerlendirilecektir. Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin örtmece mantığı ele alınacak, diğer Türk lehçelerinden ve dillerden örneklerle konu tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
örtmece, Kazak Türkçesi, Türkçe, dil, tabu