Regarding the history of the Turkish language, upon examining the works written in the Turkestan region between 1370-1465, it is seen that while some old elements belonging to the Karakhanid-Khorezm region continue in the written language, works penned during this time differ from Khorezm Turkish in terms of some linguistic features. Thus, an attempt to evaluate the formation processes of Chagatai Turkish, developments during the Timurid era, the effects of these developments on the Turkish language, as well as the language features that distinguish Chagatai Turkish from Khorezm Turkish will be made in this article. The determination of linguistic features differentiating the Khorezm and Chagatai regions in the works representing the first era of Chagatai Turkish will indicate how the transition from Khorezm to Chagatai Turkish took place in the written language.

Khorezm Turkish, Chagatai Turkish, middle Turkish.

Bu makalede Çağatay Türkçesinin oluşma süreçleri, Timur Dönemi’nde yaşanan gelişmeler, bu gelişmelerin Türk diline etkisi ve Çağatay Türkçesini Harezm Türkçesinden ayıran dil özellikleri bağlamında değerlendirilecektir. Çalışmanın konu külliyatı, 1370 ile 1465 tarihleri arasında Türkistan sahasında yazılan eserlerden oluşmaktadır. Bu dönemde yetişen Lutfî, Sekkakî, Şeyhzade Atayi, Yusuf Emirî, Ahmedî, Gedâyî, Seyyid Ahmed Mirza gibi Semerkand ve Herat ekolünden önemli isimlerin eserlerinin yanında bu ekolün dışında kalan Sibîcâbî’nin Gülistan Tercümesi (1397-1398) ve Hüseyn-i Harezmî tarafından yazılan Keşfü’l-Hüdâ (1431) da çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada Eckmann tarafından belirlenen “Çağataycayı Orta Asya İslam-Türk yazı dilinin önceki devirlerinden ayıran başlıca fonetik ve morfoloji hususiyetleri” esas alınmıştır.

Harezm Türkçesi, Çağatay Türkçesi, orta Türkçe.