Bu çalışmada, Klasik Türk Edebiyatı’nda XIX. yüzyılın önemli şairlerinden biri olan Yenişehirli Avnî’nin divanında bulunan “duymasın” redifli gazelin psikanalitik edebiyat kuramı çerçevesinde tahlili konu edilmiştir. Geleneksel şerh yöntemlerinden bağımsız olarak yapılan çalışmada, mezkûr gazel “sanatçıdan hareketle esere psikanalitik edebiyat kuramı çerçevesinde bakış” ve “eserden hareketle sanatçıya psikanalitik edebiyat kuramı çerçevesinde bakış” çerçevesinde iki farklı bakış açısı göz önüne alınarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda söz konusu gazelde şairin hayatına dair bilinen unsurların yansımaları ve gazelden hareketle şaire dair tespit edilen unsurlar ortaya konulmuştur. Bu bağlamda gazelde “şairin kekemeliğin gazeldeki yansımaları”, “şairin bedensel zayıflığının gazeldeki yansımaları”, “kendinden kaçış/hissizlik isteğinin gazeldeki yansımaları”, “zıtlıklar ve çelişkilerin gazeldeki yansımaları” ve “ölüm korkusunun gazeldeki yansımaları” tespit edilerek mezkûr başlıklar altında örneklendirilerek irdelenmiştir. Bu çalışmanın, divan edebiyatı şairlerinin hayatlarına dair unsurların şiirlerine yansımasını psikanalitik edebiyat kuramı çerçevesinde tespit edilip değerlendirilmesi ve çalışmada izlenen metot bakımından Klasik Türk Edebiyatı alanına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Psikanalitik Edebiyat Kuramı, Klasik Türk Edebiyatı, Yenişehirli Avnî, “duymasın” redifli gazel

In this study, the analysis of the ghazal with “duymasın” repeated voice in the divan of Yenişehirli Avnî, one of the important poets of the 19th century in Classical Turkish Literature, has been subject within the framework of psychoanalytic literary theory. In the study, which was carried out independently of traditional commentary methods, the aforementioned ghazal was examined by considering two different perspectives within the framework of “viewing the work from the artist within the framework of psychoanalytic literary theory” and “viewing the artist from the work within the framework of psychoanalytic literary theory.” As a result of the examination, the reflections of the elements known to us about the life of the poet in Avnî’s ghazal with the “duymasın” repeated voice and the elements we have determined about the poet based on the ghazal in question have been revealed. In this context, the “reflections of the poet’s stuttering in the ghazal”, “reflections of the poet’s bodily weakness in the ghazal”, “reflections of the desire to escape from oneself/numbness in the ghazal”, “reflections of contradictions and paradoxes in the ghazal” and “reflections of the fear of death in the ghazal” were determined and examined under the aforementioned titles by exemplifying. As a result, it is thought that this study will contribute to the field of Old Turkish Literature in terms of determining and evaluating the reflection of the elements of divan literature poets' lives on their poems within the framework of psychoanalytic literature theory and the method followed in this study.

Psychoanalytic Literary Theory, Classical Turkish Literature, Yenişehirli Avnî, ghazal of “duymasın” repeated voice