KIRGIZ TÜRKÇESİ ATASÖZLERİNDE ERKEK İMGESİ
(THE IMAGE OF MALE IN KYRGYZ TURKISH PROVERSALS )

Yazar : Songül ŞEN    
Türü :
Baskı Yılı : 2023
Sayı : 12/2
Sayfa : 518-545
257    367


Abstract

Atasözleri, müşterek bir anlaşma ve iletişim kurma sistemi olan dilin tarihçesi kadar eskilere dayanmakta ve sözlü gelenek içinde doğup gelişmektedir. Yazılı gelenekte ise en eski metinlerden olan Orhun Abideleri’nde, Türk atasözlerinin ilk örneklerine rastlanılmaktadır. Bu örneklerden bazılarının birtakım değişikliklerle de olsa Türk dilinin lehçelerinden biri olan Kırgız Türkçesinde hâlâ yaşıyor olması söz konusu lehçenin önemini göstermektedir. Ortak kültür mirasımızı, değer yargılarımızı bugünlere taşıyabilmiş olan Kırgız atasözlerinin incelenmesi de bu denli önem arz etmektedir. Bu çalışmada Kırgız atasözlerine yansıyan erkek imgesi ele alınmış ve Kırgız erkeğinin toplumsal temsilinin temaları belirlenmeye çalışılmıştır. Tarama yöntemiyle erkek ile ilgili (eril/masculine) ve erkeği işaret eden kelimelerin geçtiği 545 atasözü 5 gruba ayrılarak incelenmiştir. Bu gruplama ile Kırgız toplumunda erkeğin Kırgız atasözlerindeki yerinin ortaya konulması amaçlanmıştır.



Keywords

Atasözleri, Kırgız Türkçesi atasözleri, toplumsal cinsiyet, erkeklik, erkek imgesi.



Özet

Proverbs are as old as the history of language, which is a common agreement and communication system, and they are born and developed within the oral tradition. In the written tradition, the first examples of Turkish proverbs are found in the Orkhon Monuments, one of the oldest texts. The fact that some of these examples are still alive in Kyrgyz Turkish, which is one of the dialects of the Turkish language, albeit with some changes, shows the importance of the said dialect. It is equally important to examine the Kyrgyz proverbs that have carried our common cultural heritage and value judgments to the present day. In this study, the male image reflected in the Kyrgyz proverbs was discussed and the themes of the social representation of the Kyrgyz man were tried to be determined. With the scanning method, 545 proverbs with male and male-pointing words were divided into 5 groups and examined. With this grouping, it is aimed to reveal the place of man in Kyrgyz proverbs in Kyrgyz society.



Anahtar Kelimeler

Proverbs, Kyrgyz Turkısh proverbs, gender, masculinity, male image