Yazar	: Bünyamin TAŞ
Türü	:
Baskı Yılı	: 2019
Sayı	: 8/1
Sayfa	: 262-274
242    1457

Abstract
Osmanlı Türklerinin beğeniyle okudukları Hâfız-ı Şîrâzî’nin [öl. 1390?] şiirleri arasından özellikle bir beytin günümüzde de ilgiyle karşılandığı görülmektedir. Hâfız Dîvânı’nda ilk sıralarda yer alıp içerdiği “Turk-i Şîrâzî (Şirazlı Türk)” terkibi ve etrafında teşekkül eden menkıbeler dolayısıyla çeşitli yorumlara da mevzubahis olan söz konusu matla beyti, tarihî süreç içerisinde farklı şairler tarafından yazılan cevaplarla güncelliğini daima koruması bakımından herhangi bir Hâfız şiirinden daha fazla ilgi görmüştür denilebilir. Bu itibarla şerh kitaplarında da olabildiğince ayrıntılı yorumlanmıştır. Hâliyle beytin asıl kahramanı olan ilk mısradaki “Turk-i Şîrâzî” terkibi de değişik açılardan değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Bu değerlendirmelerde evvela klasik şiirin yerleşik mecazlarına dikkat çekildiği görülmekle birlikte birtakım tarihî ve sosyolojik bilgilere de temas edilmiştir. Keza oldukça dikkat çekici tasavvufî yorumlar da serdedilmiştir. Bu çalışmada, söz konusu beyitte yer eden “Turk-i Şîrâzî” terkibi üzerine Türk ve İranlı şârihlerce yapılan yorumlar ele alınmıştır.

Keywords
Hâfız-ı Şîrâzî, Şirazlı Türk, şerh metinleri.

Özet
Among the poems composed by Hāfez-e Shīrāzī (died c. 1390) who was popular among Ottoman Turkish readers, one couplet seems to attract particular attention even today. It can be stated that the aforementioned introduction couplet draws more attention than any poem by Hāfez as it was responded to and kept relevant by a number of poets. The couplet is among the first lines of the Dīvān-e Hāfez, and it includes the metaphor, Turk-e Shīrāzī (:the Turk of Shiraz), and the tales formed around it. Due to its fame, it is commented in detail in annotation books. Therefore, there are various comments on the metaphor, Turk-e Shīrāzī, located in the first line as the Turk is the main character. The commentaries start with inherit figuration of the classical Persian poetry and include some historical and social information. Additionally, there are remarkable comments on mysticism. This study deals with Turk-e Shīrāzī metaphor in the aforementioned couplet and the commentaries on it by Turkish and Iranian poets.

Anahtar Kelimeler
Hāfez-e Shīrāzī, the Turk of Shiraz, annotation texts.