DEDE KORKUT KİTABI’NDA BİLGİ KİPLİĞİ
(EPISTEMIC MODALITY IN THE BOOK OF DEDE KORKUT )

Yazar : Duygu KAMACI GENCER    
Türü :
Baskı Yılı : 2019
Sayı : 8/1
Sayfa : 38-52
276    1839


Abstract
Konuşucunun önerme karşısındaki tutumu ile ilgili anlamsal bir kategori olan kiplik, Aristo (MÖ 384-322) ile birlikte felsefe ve mantık araştırmalarında kendisine yer bulmuş, 19. yüzyıldan itibaren de dilbilimi alanyazınında kiplik üzerine incelemeler yapılmaya başlanmıştır. Dilbilimde Jespersen (1860-1943) ile başlayan modern kiplik çalışmaları, araştırmacılar tarafından anlamsal, biçimsel ve sözdizimsel düzlemde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu araştırmacılar içinde Palmer, kipliği tipolojik bakımdan inceleyerek yaptığı özgün kiplik sınıflandırması ile alanyazınında sıkça başvurulan bir kaynağa imza atmıştır. Bu çalışmada, Oğuzların sosyal ve siyasi hayatını anlatan, konuşucu ve dinleyici bakımından kiplik incelemesi için araştırmacılara zengin bir içerik sunan Dede Korkut Kitabı’nın bilgi kipliği kategorileri, Palmer’ın belirlemiş olduğu ölçütler eşliğinde ele alınmış ve elde edilen verilerden yola çıkılarak Palmer’ın bilgi kipliği sınıflandırmasına yeni kategoriler ile katkı sağlanmıştır.

Keywords
Kiplik, önerme kipliği, bilgi kipliği, Dede Korkut Kitabı.

Özet
Modality, a semantic category related to the attitude of the speaker against the proposition, found its place with Aristotle (384-322 BC) in philosophy and logic studies, and from the nineteenth century, research on modality in linguistics literature have become widespread. The modern modality studies, which began with Jespersen (1860-1943) in linguistics, were carried out by the researchers on a semantic, morphologic and syntactic stage. Among these researchers, Palmer, has examined modality typological, and he has signed a reference book in the literature with his unique modality categorization. In this study, the epistemic modality categories of The Book of Dede Korkut, which tells the social and political life of Oghuzes and gives a rich content to researchers for the study of modality in terms of the speaker and the listener, are discussed with the criteria determined by Palmer, and based on the data obtained from the research, Palmer's classification of epistemic modality has contributed to new categories.

Anahtar Kelimeler
Modality, propositional modality, epistemic modality, The Book of Dede Korkut.