METAFORLAR VE ORHAN VELİ ŞİİRİ
(METAPHORS AND POETRY OF ORHAN VELİ )

Yazar : Kayhan ŞAHAN    
Türü :
Baskı Yılı : 2018
Sayı : 7/3
Sayfa : 1820-1838
207    5470


Abstract
Batıda, temelleri felsefede atılan metafor kavramı; edebiyattan plastik sanatlara, siyaset biliminden sosyolojiye, işletmecilikten reklamcılığa kadar bir çok alanı etkilemiştir. Metaforun oluşturduğu kavramsal haritalar, hem toplumsal-kültürel izleri taşıyıp hem de yeni yaratımlara kapı aralamıştır. Metafor, kavramsal alanların eşitlenmesi sonucu ortaya çıkan geniş bir haritalamadır. Türkçenin hem standart dilinin hem sanat dilinin şekillenmesinde pay sahibi olan metaforlar, zihni haritalarda insani, toplumsal, coğrafi tüm etkilere dair izler taşır. Bu yapılanmanın farkında olan sanatçı; yeni, orijinal üretimleri ile dile kavramsal bir genişleme getirirken, okur zihnine de farklı yollardan ulaşım imkânına kavuşur. Orhan Veli Kanık, kendi çağı için modern bir söylem geliştirirken eski şiire dair ne varsa karşı durmayı tercih etmiş bir şairdir. Yeni şiir dilinin ve anlayışının inşasını, eski şiiri yıkarak yapabileceğine inanmıştır. İnsan zihninin işleyiş prensiplerinden biri olan metaforun Orhan Veli şiirinde tespit edilmesi, metaforun retorik karşısındaki yerinin tespiti için önemlidir.

Keywords
Şiir, Orhan Veli Kanık, Söz Sanatları, Kavramsal Metaforlar.

Özet
The concept of metaphor, which its foundations have been laid on philosophy in the West, effected various fields as literature, plastic arts, politics, sociology, industry, advertising. Conceptual maps that created by metaphor carried social-cultural traces and also paved a way for new creations. Metaphor is a vast mapping that generated/emerged from the equalization of conceptual areas. Metaphors have a role in shaping both the standard Turkish language and the language of art, and they bear the trace of individual, social and geographical influences in their conceptual mappings. While the artist, who is aware of this structure, brings a conceptual expanse to the language with his original productions, he also gains access to the minds of readers via different paths. Orhan Veli Kanık chose to stand against everything about former poetry while developing a modern statement for his era. He believed that construction of new poetical language and comprehension is possible by destroying the old poetry. Metaphor is a principle of human mind’s operation and identifying it on the Orhan Veli’s poetry carries importance for its place against the rhetoric.

Anahtar Kelimeler
Poetry, Orhan Veli Kanık, Figure of Speech, Conceptual Metaphors.