SIDKÎ BABA DİVANI’NDA YER ALAN “DESTÂN-I HÜRRİYET-İ OSMANΔ ADLI ŞİİR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER
(IDEAS ABOUT THE PEOM NAMED “DESTÂN-I HÜRRİYET-İ OSMANΔ IN SIDKÎ BABA DIWAN )

Yazar : Şener DEMİREL    
Türü :
Baskı Yılı : 2016
Sayı : 5/4
Sayfa : 1748-1764
194    2619


Abstract
Asıl adı Zeynel Abidin olan Sıdkî Baba; 1865 yılında Malatyalı bir ailenin çocuğu olarak Mersin / Tarsus’un Yenice köyünde doğar. Çocuk denecek yaşta Tarsus’tan Kırşehir-Hacı Bektaş’a sonra da şeyhinin izniyle Merzifon’un Harız köyüne gider ve ömrünün sonuna kadar burada yaşar. Çocukluğunda medrese eğitimi de alan Sıdkî Baba’nın Arapça ve Farsça’yı iyi bildiği şiirlerinden anlaşılmaktadır. Gençlik yıllarında Cemaleddin Çelebi’nin kurduğu “Gönüllü Mücahidîn Alayı”nda yüzbaşı rütbesiyle Ruslar’a karşı savaşan Sıdkî Baba, dönüşte imece usulüyle cami, okul ve çeşme yapımında bölge halkına önderlik eder. Alevi-Bektaşi geleneğinden gelen Sıdkî Baba’nın şiirlerinde Hz. Peygamber, Hz. Ali, Oniki İmam ve ehl-i beyt ile Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli isimlerinden olan Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli, Hüseyin Gazi ve Şeyh Cemaleddin Efendi’ye duyulan sevgi ve saygı önemli bir yer tutmaktadır. Bu yazıda üzerinde durulacak olan “Destân-ı Hürriyet-i Osmanî” adlı 105 dörtlükten meydana gelen şiir, Sıdkî Baba’nın sosyal ve toplumsal olaylara ne kadar duyarlı olduğunu, aynı zamanda iyi bir gözlem gücüne sahip olduğunu göstermesi açısından dikkate değer bir özelliktedir. Yazıda önce sanatçının hayatı, sanatı ve eserleri üzerinde durulacak; sonra da çalışmaya esas teşkil eden şiirin biçim ve içerik açısından değerlendirilmesi yapılacaktır. İncelemeye esas alınan Destân-ı Hürriyet-i Osmanî adlı şiir, Baki Yaşa Altınok (2013) tarafından yayımlanan Sıdkî Baba Divanı’ndan alınmıştır.

Keywords
Sıdkî Baba, Divan, Destân-ı Hürriyet-i Osmanî, şiir, hürriyet, eşitlik.

Özet
Sıdki Baba, real name of whom is Zeynel Abidin, was born in Yenice village of Mersin / Tarsus as a child of a family from Malatya in 1865. At a small age, went from Tarsus to Kırşehir-Hacı Bektaş and than with the permission of his sheikh, to Harız village of Merzifon and lived there until the end of his life. It is understood from his poems that, Sıdki Baba, who received madrasah education in his childhood, has a good knowledge of Arabic and Persian languages. Sıdki Baba who fought with a rank of captain against Russians in “Gönüllü Mücahidîn Alayı” (Volunteer Mujahidin Regiment) established by Cemaleddin Çelebi, led the community for construction of mosques, schools and fountains by collective work principle after returning back. In poems of Sıdki Baba who is originated from Alevi-Bektashi tradition, the love and respect to Prophet Mohammad, Prophet Ali, Twelvers, people of the house and Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli, Hüseyin Gazi and Şeyh Cemaleddin Efendi who were among the important figures of Alevi-Bektashi tradition, takes an important place. In this text, the poem which will be emphasized is named “Destân-ı Hürriyet-i Osmanî” and consists of 105 verses. This poem is worthy of attention for demonstrating the sensitivity of Sıdki Baba towards social and communal events and at the same time demonstrating his excellent observation skills. In the text, initially the life, art and pieces of art of the artist will be emphasized and then evaluation in terms of form and content of the poem which constitutes the basis for this study. The examined poem named Destân-ı Hürriyet-i Osmanî was taken from Sıdki Baba Diwan published by Baki Yaşa Altınok (2013).

Anahtar Kelimeler
Sıdkî Baba, Diwan, Destân-ı Hürriyet-i Osmanî, poem, independence, equality.