Yazar	: Mayramgül DIYKANBAYEVA
Türü	:
Baskı Yılı	: 2014
Sayı	: 3/3
Sayfa	: 112-126
224    5014

Abstract
Kırgızlar Orta Asya’da yaşayan Müslüman Türk boylarından biridir. Kaynaklarda verilen bilgiler Kırgızların en eski Türk boylarından biri olduğunu göstermektedir. İlk devletlerini M.Ö. III. asırda kurmuş olan Kırgızlar, XVI – XVII. yüzyıllarda Kalmuk ve Moğollara karşı mücadele vermişler ve XVIII. yüzyılda Türkistan’da teşekkül eden hanlıklara tabi olmuşlardır. 1860 - 1861 yıllarında ise Ruslar tarafından toprakları işgal edilmiş, 1990 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla 1991 yılında tekrar bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır. Tarihte uzun yollardan geçen Kırgızlar, 19. yüzyılın sonlarına doğru Çarlık rejiminin yönetimi altında yaşamaya başlamıştır. 1867 yılında Çarlık Rusya’sı Türkistan’ı önce bölgelere, sonra da eyaletlere bölmüşlerdir. Bölünmüş olan topraklara Rusları yerleştirmiş ve bu topraklarda yeni Rusya yaratmayı amaç edinmişlerdir. Bu yazıda Kırgızların 1916 yılındaki ayaklanma ve Çin’e kaçış sebepleri sırasıyla anlatılmış ve edebi eserlerden örnekler verilmiştir.

Keywords
Orta Asya, Kırgızlar, Çarlık Rusyası, Türkistan, Sovyetler Birliği, Çin, Çarlık Rejimi.

Özet
Kyrgyz is one of the Muslim Turkish tribes in Central Asia. Information provided from Sources shows that Kyrgyz is one of the oldest Turkish tribes . Kyrgyz who founded the first state in III. century BC, in the XVI - XVII. centuries struggled against the Kalmyks and Mongols and in the XVIII. century have been subject to khanates formed in Turkestan . . During 1860 - 1861 their lands occupied by the Russians, in 1990 after the disintegration of the Soviet Union again gained their independence in 1991. On the date, Kyrgyz who last long way , towards the end of the 19th century began to live under the rule of the Tsarist regime. In 1867 Tsarist Russia before divided the Turkestan into region, and then states . They placed Russians to the divided land and have set out to create a new Russia at this place. In this article, the reasons uprising of Kyrgyz in 1916 and escape to China, respectively, have been described and given examples from literary works .

Anahtar Kelimeler
Central Asia , Kyrgyz, Tsarist Russia , Turkestan , Soviet Union , China, Tsarist Regime.