Asaf Halet Çelebi’nin Şiirinde Geleneğin İzleri
(The Traces of Tradition in Asaf Halet Çelebi’s Poem )

Yazar : Mustafa AYDEMİR    
Türü :
Baskı Yılı : 2014
Sayı : 3/1
Sayfa : 218-239
213    5198


Abstract
Önceden ortaya konulanları devam ettirme anlamına gelen gelenek, toplumun kendi kültürünü koruma refleksinin ve varlığını sürekli bir yenileşme bilinciyle devam ettirmesinin bir sonucudur. Tanzimat’tan Cumhuriyet dönemine kadar büyük ölçüde gelenekten bir kopuşun olduğu görülür. Ancak Cumhuriyet’ten sonra gelenekten beslenen şairlerin ortaya çıktığı ve reddedilen eski kültür birikimimizi yeniden kullanmaya başladıkları görülür. Türk şiirinde 1940-1960 yılları, köklü değişikliklerin yaşandığı ve yeni oluşumların görüldüğü bir dönemdir. Bu dönemde geleneği içselleştirerek şiirler yazma yoluna giden şairlerden biri Asaf Hâlet Çelebi’dir. Şiirlerinde kullandığı mistik ve masalımsı ifadelerin yanı sıra bir atmosfer vücuda getirmek için anlamı herkes tarafından bilinmeyen kelimeleri ve değişik dillere ait cümleleri kullanmasıyla da dikkati çeker. Bu çalışmanın giriş bölümünde geleneğin tarifinden ve ortaya çıkış sebeplerinden bahsedildikten sonra şairin gelenekle olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Çalışmanın “Şiirlerinde Masalların Büyülü Dünyası” adını taşıyan bölümünde şiirindeki masalla ilgili imgeler, söyleyiş kalıpları ve tekerlemeler dikkatlere sunulmuştur. Zira çocukluğun mutlu günlerinde dinlediği masallar, onun şiirini yapan öğelerin başında gelmektedir. “Şiirlerinde Mistisizm” bölümünde ise, gerçek yaşantısında tasavvufa ve mistisizme pek yer vermediği görülen Asaf Halet Çelebi’nin gerek ailesinden gerekse çevresinden edindiği mistik duygular geniş bir şekilde ele alınır. Zira şiirlerinin çoğu, Nirvana’ya davet veya Nirvana’ya nasıl erişilebileceğinin hikâyesidir. “Şiirlerinde Alıntı ve Ahenk Aktarımı” kısmında, şairin bir atmosfer yaratmak için başvurduğu alıntılar ve anlamı herkes tarafından bilinmeyen kelimeleri ve değişik dillere ait cümleleri kullanma yöntemi üzerinde durulmuştur.

Keywords
Asaf Halet Çelebi, gelenek, mitsizim, masalımsı öğeler.

Özet
Tradition which means continuing the items put forward before, is a result of a culture’s reflex of defending itself and continuing its existence with the consciousness of innovation continuously. From the Tanzimat reforms till Republic era, tradition was left. But after the Republic, it was seen that the poets who get inspired by the traditions appeared and our old culture experience which was refused started to be used again. In Turkish poem, the years 1940-1960 were an era when radical changes and new formations were observed. One of those who wrote the poems of tradition was Asaf Halet Çelebi. He is famous for his mystic and legendary expressions and the words which aren’t known by everyone and sentences which belong to different languages. In the introduction part, the definition of the tradition is given and the reasons why it came out and the poet’s relation with the tradition has been studied. In the part ‘The Magic World of Legends in Poems’, the images, expressions and rhymes have been told. Because tales he listened in his childhood were the elements of his poems. In the ‘Mysticism’ part, mystic emotions which he got from his family are mentioned although in real life he doesn’t give importance to mysticism or Sufism. Most of his poems are about how inviting to Nirvana or how to reach Nirvana. In the part ‘Quotations and Harmony Transfer’ quotations the poet applied to create atmosphere and the words whose meanings aren’t known everyone and the usage method of sentences of different languages have been mentioned.

Anahtar Kelimeler
Asaf Halet Çelebi, tradition, mysticism, legendary elements.