Trakya ve Rumeli Türkçesi Ağızlarında İken Zarf Fiilinin İşlevleri
(The Functions of 'i-ken' Verbal Adverb (Gerindium) in Thracian and Rumelian Turkish Dialect )

Yazar : Fatma Sibel BAYRAKTAR    
Türü :
Baskı Yılı : 2013
Sayı : 2/4
Sayfa : 69-83
198    6484


Abstract
İken ? -ken eki; i- ek fiilinin zarf biçimidir. Dil hafızasında ilk yapısından gelen nicelik özelliğini koruduğundan, yazı dilinde dil benzeşmesine de girmemiştir. Ayrıca kelime vurgusu da iken ? -ken’den önceki hece üzerindedir. Ancak ağızlarda uyum konusu zorlanmakta ve birçok değişik kullanım şekliyle karşımıza çıkabilmektedir. Örneğin Bulgaristan Türk ağızlarında –ken, -kene,-ka, -kan, -kana, -kansi, -kedın, -kedin vs. şekilleri bulunmaktadır. Biz bu çalışmamızda –ken zarf fiilini hem şekil olarak farklılaşmaları açısından, hem de anlam değişmeleri açısından inceleyeceğiz. Deyim, bağlaç, ikileme olarak kullanımları, başka zarf fiillerle kullanımları, zaman, mesafe gösterme işlevleriyle, eş zamanlı, art zamanlı ve süreç bildirme fonksiyonları ile kullanımları Trakya bölgesinde ve onun uzantısı olan Balkanlarda ayrıntılı olarak incelenecektir.

Keywords
iken ?-ken, zarf fiil, Rumeli, Trakya

Özet
“-iken”, “-ken” suffix is adverb form of “i-“ complementary verb. The suffix don’t include convergence in written language since it preserves its qualitative characteristics froms its primary structure in lingual memory. Also, word stress is on previous syllable of “–iken / -ken”. However, harmony in language becomes difficult in terms of dialects and are encountered in various usage styles. For example, Bulgarian Turkish dialects includes this suffix as –ken, -kene, -ka, -kan, -kana, -kansi, -kedın, -kedin, etc. This study examines verbal adverb “–ken” in terms of both morphological differentiations and semantic changes. This study also profoundly examines the aformentioned verbal adverb with its usages as idiom, conjunction, reduplicaiton; its usage with other verbal adverbs and its usages indicating time and space and its usages with synchronic, diachronic and process indicating functions.

Anahtar Kelimeler
iken i-ken, adverbal verb, Rumelian, Turkish