TURKISH SENİ / SİZİ ADDRESSING WORDS AND A HISTORICAL VIEW OF VOCATIVE STATUS IN TURKISH
Abstract
Bu çalışmada Türkçede seslenme durumu konusu, Türkiye Türkçesindeki seni/sizi seslenme sözleri bağlamında ve art zamanlı olarak ele alınmıştır. Öncelikle, Türkçede en eski yazılı belgelerden bu yana seslenmenin genel olarak seslenme ezgisiyle, ancak Eski Türkçede özellikle Uygurcada bazı biçim birimlerle de işaretlendiği tespit edilmiştir. Bu işaretlemeler, a/e, +A veya aya biçim birimlerinden birinin veya ikisinin aynı anda kullanılması biçimindedir. Acaba Türkçe bunları kendi dinamikleriyle mi üretmiştir yoksa bunlar başka dillerden mi kodlanmıştır? Bu bağlamda Türkiye Türkçesindeki seslenme işaretleyicisi olarak seni/sizi sözleri dikkat çekicidir. Buradaki +i, iyelik eki olmadığı gibi belirtme durum eki de olamaz. O hâlde, +i için şu olasılıklar düşünülebilir: Bu biçim birim, Eski Türkçedeki +A’nın arkik bir izi olabilir; Arapçadan kodlanan ä, äy veya äyǟ’nın veya Farsça ey’in bir kalıntısı olabilir veya başka bir dilden kodlanmış olabilir. Ayrıca seni/sizi, sırasıyla sen ey/siz ey’den değişimle ortaya çıkmış olmalıdır.
Keywords
Türkiye Türkçesi, biçim bilgisi, söz dizimi, zamir, seslenme durumu, köken bilgisi.